Posted on

Gevangen in Panama

Van de 2Doc.nl website:

In november 2016 werd de Nederlandse journalist Okke Ornstein in Panama gearresteerd en in een gevangenis opgesloten vanwege zijn kritische artikelen over fraude en corruptie in dat land.

Ornstein werkte sinds 2000 in Panama, waar hij radioreportages maakte en een weblog schreef over o.a. zakenlieden die investeringen met grote winstkansen aanboden, maar hun klanten van hun inleg beroofden. Enkele van die zakenlieden sleepten Ornstein voor het gerecht wegens ‘smaad’ en ‘belediging’ en Ornstein werd, zonder dat hij de kans kreeg zich te verdedigen, tot 38 maanden cel veroordeeld.

Zijn collega en goed vriend Gilles Frenken reisde naar Panama, zocht Ornstein op in de gevangenis, en volgde de acties achter de schermen om Ornstein weer op vrije voeten te krijgen.

 

Posted on

‘Dankzij teamwerk zo ver gekomen’

Er waren bloemen en er was champagne om te toosten op de goede afloop. De Nederlandse journalist Okke Ornstein keerde vorige week terug in Nederland en hief maandagmiddag samen met zijn partner Kimberlyn David, dochter Esther Ornstein, advocaat Channa Samkalden en bestuursleden en secretariaat van de NVJ het glas op de samenwerking in de periode dat Ornstein gevangen zat in Panama. ‘Heel veel dank voor wat jullie hebben gedaan, dankzij alle teamwerk op zoveel niveaus zijn we zo ver gekomen.’

De Nederlandse journalist Okke Ornstein werd 15 november 2016 bij binnenkomst in Panama opgepakt en vastgezet. Ornstein hing een gevangenisstraf van 20 maanden boven het hoofd vanwege smaad en laster. De journalist had artikelen geschreven over de dubieuze activiteiten van de Canadese zakenman Monte Friesner in Panama. De NVJ veroordeelde de arrestatie scherp. Uiteindelijk kreeg de journalist gratie van president Varela en werd hij op 24 december vrijgelaten.

Over zijn arrestatie zegt Ornstein: ‘De bedoeling was om naar Panama te gaan en tot ongeveer half januari te blijven en terug te keren naar Nederland.’ Het liep anders. ‘Ik wist wel dat er iets aan de hand was, maar de advocaat die ik had ingehuurd vertelde me dat ik me niet al te druk hoefde te maken. Dat bleek anders te liggen. Het ergste daarbij was dat bij een strafoplegging van 20 maanden die straf binnen 20 maanden moet worden uitgevoerd, anders verloopt die straf. Ik zat er nog maar vijf maanden vandaan, dus als ik dat had geweten was ik in Nederland gebleven.’

Contacten met buiten

Gedurende zijn gevangenschap heeft Ornstein zich weinig alleen gevoeld. Hij kreeg bezoek van de ambassadeur en ambassademedewerkers en van zijn partner en dochter. Het contact met de ambassade was na zijn arrestatie snel gelegd. ‘Dat gaf een prettig gevoel. Bij dat eerste contact werd ook al gezegd dat er contact was geweest met de NVJ en later kwamen daar ook andere instanties, zoals Free Press Unlimited bij. Ik wist dat er buiten de gevangenis gewerkt werd aan zijn vrijlating en het was vrij snel duidelijk dat we ons zouden inspannen voor gratie.’ Uiteindelijk zat Ornstein iets meer dan vier weken gevangen. ‘Dat is niet zoveel in vergelijking met de gevangen journalisten in bijvoorbeeld Turkije of Egypte.’

Aantekeningen

Ornstein verbleef in een van de paviljoens binnen de Renacer gevangenis. ‘Er waren kamers met stapelbedden. De bovenste bedden waren behangen met gordijnen waarmee ‘kamertjes’ waren  gecreëerd. Zelf had ik niet de behoefte om me te settelen.’ Wel vond hij het jammer dat hij geen microfoon en camera bij zich had. Hij zat in de gevangenis met onder andere een kroongetuige die voor de geheime dienst had gewerkt, een man die twee moorden op zijn geweten had na diefstal van zijn drugs en een man die bij de grens met Colombia met een kilo cocaïne werd opgepakt. ‘Ik heb pakken met aantekeningen gemaakt.’ (…)

Lees verder op de site van de NVJ

Posted on

In de gevangenis met Noriega

Waarom Okke Ornstein in dezelfde gevangenis zit als dictator Noriega

door Toine Heijmans

Voor een journalist die inmiddels vier weken gevangen zit vanwege zijn journalistieke werk, klinkt Okke Ornstein kalm en onheroïsch. Hij schildert zijn omgeving en zijn zaak zonder opsmuk en vertelt daarmee hoe het abnormale van zijn situatie het normale onderstreept. Journalisten horen niet in de cel vanwege hun journalistieke werk. Hij zegt: ‘Ik voel me van mijn vrijheid beroofd. Dat is een heel vervelend gevoel.’

Okke is opgesloten in het Centro de Rehabilitación el Renacer, zo’n beetje halverwege het Panamakanaal. Het is een terrein met witte barakken, raamloos maar betralied. Zijn straf is 20 maanden voor smaad en laster.

In dezelfde gevangenis is Manuel Noriega opgesloten, de man die van Panama een moorddadige narcostaat maakte en een witwasmachine. Noriega is een oude man, vertelt Okke, met een eigen huisje op het gevangenisterrein en eigen lijfwachten. ‘Hij is heel ziek.’ Zelf deelt hij een barak met vier gedetineerden; ze slapen in stapelbedden en hebben lakens gespannen voor de privacy. Het dak lekt maar het is er niet slecht. De beste omschrijving, zegt hij, is ‘een jeugdherberg die lang geleden gesloten had moeten worden’.

Maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat hij is opgesloten.

We spreken elkaar telefonisch na wat via-viageregel; hij leent een telefoon van iemand en dat nummer kan ik bellen. Het is een bijna zakelijk gesprek. ‘Ik neem het vooral de Panamese overheid kwalijk. Die moet het niet zo ver laten komen. Ik verwacht bescherming, als journalist.’

Okke Ornstein vliegt 15 november van Amsterdam naar Panama-Stad waar hij af en aan woont. De douanier vraagt of hij meekomt naar een kamertje, ‘het leek op een steekproef’. Maar hij wordt overgedragen aan de politie. Het is vanwege een oude zaak. Hij is vier jaar geleden veroordeeld voor smaad en laster aan het adres van twee zakenmannen, de Canadees Monte Friesner en de Nederlander Patrick Visser, die hij op de korrel neemt in zijn blog Bananama Republic. Dat blog heeft een ironische, bij vlagen felle toon, geworteld in onderzoek naar fraude en corruptie.

Het ‘begon als een soort hobby’, zegt Okke, ‘Panama is een magneet voor delinquenten die hun gang kunnen gaan en politieke steun kopen. Je komt er veel van dat soort volk tegen.’ (…)

Artikel uit de Volkskrant, lees verder op de website van PEN.

Posted on

The Panama Free Speech Zone

The Republic of Panama, which is my base of operations, is best known for its Canal between the Atlantic and the Pacific oceans. That Canal is, under the treaties governing its ownership and management, neutral. Any ship under any flag can pass through, without interference. It can’t be searched or otherwise messed with. The only exception to that rule is when there is a clear indication that the ship would endanger the Canal itself.

Along that same line, Panama also has the second largest Free Trade Zone in the world, on the Atlantic side in the city of Colón. Trade flows in and out without being taxed or being subject to excessive regulations.

However, where it comes to information, speech and media, Panama is almost the exact opposite. Repressive press laws, many dating back to the dictatorship days, hamper the work of journalists and free speech. Active enforcement of criminal defamation laws not just stifles a free press, it is also turning Panama into a destination for libel tourism.

So when I was asked to deliver a talk at the TEDx Punta Paitilla most recent event in May of this year, I proposed to invert this situation and to, after Free Trade and Free Transit, also establish a space for Free Speech: The Panama Free Speech Zone. I proposed adopting the Icelandic Modern Media Initiative: Take the best press freedom laws from around the world and combine them into a single package that governs such a zone. It would include decriminalizing libel, but also protection for sources and whistleblowers and other issues.

It took a while to get the videos of all the talks ready, but that work was recently finished so my presentation is now finally online. If you want to see my talk, you can now watch it here below. Enjoy, and leave your thoughts in the comments!